Artikel van Leoniek van der Maarel
Rouw ik wel goed?
Rouwen doe je op jouw manier
Maaike: Ik wou dat dit nare gevoel eens ophield.
Waarom duurt het zo lang?
Houdt het dan nooit op?
Ik denk dat ik niet goed rouw. Wat denk jij?
Doe ik het wel goed?
Maaike deelt met mij haar grote angst. Ze is bang dat ze niet goed rouwt en dat ‘het’ daardoor nooit over gaat.
Deze vraag krijg ik altijd in mijn praktijk: rouw ik wel goed?
Er is geen goed rouwen. Dus je doet het altijd goed.
Je doet het zoals het voor jou goed is. Want ieder mens zoekt daarin zijn eigen weg.
Je doet wat nodig is. Wat ik als therapeut in de gaten hou, is of je de heen en weer beweging blijft maken tussen de verlieskant en de herstelkant. Ik vertelde al eerder over het duale procesmodel.
Natuurlijk is het bij tijden nodig dat je confrontaties met het overlijden vermijdt. Natuurlijk is het nodig dat je soms er even diep in weg zakt.
De afwisseling tussen die twee kanten maakt dat het hanteerbaar blijft, dat je in balans blijft.
De rouw gaat maar niet over
Het kan best betekenen dat ik iemand tref die twee jaar lang geen stap naar de verlieskant doet, die het té confronterend vindt om naar het verlies te kijken. Dat betekent niet dat die persoon ‘niet goed rouwt’. Het betekent dat die persoon het heel moeilijk vindt en daarbij geholpen mag worden.
Okay, geholpen mag worden. Dat klinkt toch alsof die persoon niet goed zou rouwen.
Balans in rouw
Ik wil dat uitleggen. Op rouwen kan geen oordeel zitten. Want niemand kan bepalen wat bij iemand past.
Wat we uit de theorie weten is dat het van belang is dat beide kanten van het rouwproces (dus de verlies- en de herstelkant) de aandacht krijgen. Als iemand constant de verlieskant vermijdt, dan zou dat in zijn/haar lijf vast kunnen gaan zitten en op een andere manier zijn tol gaan eisen. Andersom net zo goed.
Afstemmen
Het is altijd noodzakelijk om te onderzoeken of die persoon werkelijk niets doet in de verlieskant, want wellicht is het voor een ander niet te zien. Het is ook noodzakelijk te onderzoeken of de draagkracht voldoende is om naar die verlieskant te gaan. Iemand vermijdt het grote verlies waarschijnlijk niet voor niets! In die zin bestaat er dus geen ‘goed’ rouwen.
Ik werkte met een vrouw die haar dochter had verloren. Heldhaftig probeerde ze leuke dingen te doen. Vertelde ze me vol ‘trots’ hoe het haar gelukt was om zonder huilen een gesprek te voeren. Hoe ze er vooral niet aan wilde denken, omdat ze door moest met haar leven. Het verdriet was te groot. Bij haar ging ik voorzichtig te werk. Voorzichtige confrontaties en telkens checken of ze kon blijven functioneren. Want daar gaat het vaak om!
Anderen vinden dat…
Vaak zijn het de andere mensen die je afleiden, die jou het gevoel geven dat je ‘het’ niet goed doet. Ze hebben adviezen en meningen die jou aan het twijfelen maken. Terwijl jij net blij bent dat je weer op de tennisbaan kan staan, zegt je buurvrouw “zou je dat wel doen joh? er niet voor weglopen he?”. Je gaat twijfelen. Jij weet het immers ook niet hoe het moet.
Doe wat voor jou goed voelt. Is dat veel naar de kroeg gaan? Doen! Is dat in een hoekje op de bank wegkruipen? Doen!
Mijn ervaring is dat de meeste mensen er doorheen komen, met vallen en opstaan en op hun eigen manier.
Terug naar Maaike
Ook haar legde ik uit dat goed rouwen is wat voor jou (voor haar dus) goed voelt. Dit gaf haar zichtbaar lucht. De volgende keer dat ze kwam vertelde ze me:
Maaike: Het inzicht was echt fijn. Want ik ben nu niet meer zo streng voor mezelf. Ik kan beter luisteren naar wat op dat moment voor mij goed voelt om te doen. Dat ik me dan soms goed voel en vaker super slecht snap ik nu beter. Het betekent niet dat ik er nooit doorheen kom!
Leoniek van der Maarel
Rouwspecialist
Ik ben psycholoog, orthopedagoog hypnotherapeut en enneagramcoach. Daarnaast heb ik veel trainingen gevolgd om mij allerlei behandelmethodieken eigen te maken.
Ik ben gespecialiseerd in rouw bij kinderen en volwassenen (rouw bij dood, ziekte en echtscheiding) en ik hou me al meer dan 20 jaar bezig met allerlei concepten rondom het ‘nieuwe rouwen‘.
Gratis webinar
Rouwen
op jouw manier
Hoe je zorg kunt dragen
voor een volledig rouwproces